معرفی رشته حسابداری و حسابرسی
v تعریف حسابداری و حسابرسی
o حسابداری یک فعالیت خدماتی است که وظیفهاش فراهم کردن اطلاعات کمی، که اساسا دارای ماهیت مالی هستند، درباره واحد اقتصادی است. اطلاعات فراهم شده توسط حسابداری باید در تصمیمگیریهای اقتصادی سودمند باشد.
o حسابرسی فرآیندی منظم و با قاعده (سیستماتیک) جهت جمعآوری و ارزیابی بی طرفانه شواهد درباره ادعاهای مدیریت در ارتباط با فعالیتها و وقایع اقتصادی، به منظور تعیین درجه انطباق این ادعاها و اظهارات با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش نتایج به افراد ذینفع است.
v رابطه بین حسابداری و حسابرسی
خروجی فرآیند حسابداری، موضوع اصلی عملیات حسابرسی است و غالب شواهدی که در فرآیند حسابرسی مورد استفاده قرار میگیرد توسط سیستم حسابداری تهیه شده است. در بیشتر مواقع حسابرسی و برخی از تکنیکهای آن چنان با فرآیند حسابداری آمیخته که گویی از اجزای لاینفک سیستم حسابداری است. بنابراین از بسیاری جهات حسابداری و حسابرسی تفکیک ناپذیرند و بدین دلیل حسابرس باید متخصص حسابداری نیز باشد، در صورتی که حسابدار نیازی به تخصص در زمینه حسابرسی ندارد.
v پیشینه حسابداری و حسابرسی در ایران
o پیشینه حسابداری ایران به نخستین تمدنهایی بر میگردد که در این سرزمین پا گرفت. مدارک به دست آمده از ایران باستان حکایت از این دارد که در عصر هخامنشی نظام مالی منسجمی برقرار بوده و حساب درآمد و مخارج حکومت به ریز و به دقت ثبت و نگاهداری میشده است.
o پیشینه حسابرسی نیز در ایران و اسلام به زمانی باز میگردد که منبعی ( اعم از مالی یا غیر مالی) در جایی وجود داشته است. هرگاه انتقال ثروت مطرح شده، نوعی نظارت و بازرسی با خود به همراه داشته است. خصوصا نظارت حکومت بر اعضا و کارکنان خود و تفتیش اعمال و رفتار والیان و مامورین دولتی از دیرباز وجود داشته و شاید بتوان گفت سابقهی آن نزدیک و همراه سابقهی تشکیل جوامع اولیه و حکومتها است.
v پیشینه رشته حسابداری و حسابرسی و ورود آن به دانشگاهها
o رشته حسابداری اولین بار در دههی 1330 با تاسیس اولین آموزشگاههای عالی و دانشکدههای خصوصی از جمله آموزشگاه عالی حسابداری شرکت ملی نفت ایران، دانشکده علوم اداری و موسسهی عالی حسابداری مطرح گردید. در حال حاضر این رشته در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا و بدون هیچ گرایشی تدریس میشود.
o همواره حسابرسی به عنوان یک حرفه مستقل در قالب نهادهای حرفهای گوناگون از جمله انجمنهای حرفهای، موسسات حسابرسی بخش خصوصی و موسسات حسابرسی بخش عمومی در ایران مورد توجه بوده است اما تا سال 91 به عنوان یک رشته تحصیلی جداگانه محسوب نشده و به عنوان یکی از مواد درسی اصلی در تمامی مقاطع رشته حسابداری محسوب میشد. لازم به ذکر است از سال 1391 رشته حسابرسی در مقطع کارشناسی ارشد در تعداد محدودی از دانشگاهها تدریس میشود. به منظور قبولی و ادامه تحصیل در این رشته کافی است که دانشجو در آزمون حسابداری شرکت کند و در هنگام انتخاب رشته در صورت علاقه این رشته را انتخاب نماید لذا آزمون جداگانهای برای این رشته برگزار نمیشود.
v هدف رشته حسابداری و حسابرسی
o از آنجاییکه محصول نهایی حرفه حسابداری مبنای تصمیمات اقتصادی اشخاص ذی نفع از جمله مدیران، سهامدارن، اعتباردهندگان، دولت و غیره قرار می گیرد بنابراین میتوان گفت که یکی از اهداف رشته حسابداری آموزش نیروی انسانی متخصص در جمعآوری، طبقه‌بندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارشات مالی مطابق معیارهای از پیش تعیین شده از جمله استانداردها و اصول حسابداری میباشد. از سوی دیگر به روز رسانی استانداردها و اصول حسابداری و تجدید نظر در چارچوب نظری مطابق با عوامل محیطی از جمله موارد با اهمیت و حیاتی در رشته حسابداری محسوب میشود، بنابراین آموزش نیروی انسانی متخصص در این زمینه از دیگر اهداف این رشته میباشد.
o هدف رشته حسابرسی تامین نیروی انسانی متخصص و آگاه نسبت به استانداردهای حسابداری و حسابرسی و آخرین تغییرات آن، قوانین مالیاتی و تجارت، کنترلهای داخلی اثربخش و ارزیابی و مدیریت ریسک میباشد.
v آینده شغلی
فارغ التحصیلان رشته حسابداری و حسابرسی از فرصت‌های متنوع شغلی برخوردار میباشند به طوری که به ندرت دیده میشود که فارغ التحصیلان این رشته با مشکل بیکاری مواجه باشند. برای مثال فارغ التحصیلان این دو رشته میتوانند در زمینههای گوناگون از جمله حسابداری مالی، مدیریت، دولتی، مالیاتی، بیمه و غیره و هم چنین زمینه های گوناگون حسابرسی از جمله حسابرسی مستقل و داخلی فعالیت نمایند.
v توانایی های مورد نیاز دانشجویان
رشته حسابداری از جمله رشته‌هایی است که از داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد. اما با توجه به اینکه این رشته یک رشته کاملا کاربردی و هسته مرکزی تصمیمگیری و گزارشگری مالی در یک واحد تجاری می باشد لذا به منظور کسب موفقیت در رشته حسابداری آشنایی با مبانی مدیریت، مبانی اقتصاد خرد و کلان، ریاضی و آمار، مبانی کامپیوتر، قوانین و مقررات مالیاتی و تجارت، اصول بازار سرمایه پیشنهاد میگردد.
